Τι είναι η τζαζ; Είναι αυτή η μουσική που παίζει στο background σε ταινίες με νουάρ ντετέκτιβ. Είναι το soundtrack για ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και μια κουβέντα με φως χαμηλό. Είναι η στιγμή που ένας μουσικός πατάει λάθος νότα… και την κάνει να ακούγεται σωστή. Είναι μια κατάσταση μυαλού. Είναι ο αυτοσχεδιασμός με καπέλο fedora.
Στις 30 Απριλίου, λοιπόν, δεν λέμε απλώς "Χρόνια Πολλά" στον σαξοφωνίστα της παρέας. Γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ, που καθιέρωσε η UNESCO για να μας θυμίζει πως αυτή η μουσική δεν είναι μόνο νότες – είναι διάλογος, έκφραση, πολιτισμός, επανάσταση και ειρήνη… όλα σε ένα.
📜 Τι παίζει με την ιστορία της τζαζ;
Πίσω στις αρχές του 20ού αιώνα, στη Νέα Ορλεάνη, κάποιοι τύποι με τρομπέτες, ντραμς και πολύ ελεύθερο χρόνο άρχισαν να πειραματίζονται. Δεν είχαν πολλές παρτιτούρες, αλλά είχαν καρδιά. Έτσι γεννήθηκε η τζαζ, μέσα από μια μουσική πανδαισία που μπλέκει blues, ragtime, gospel, αφρικανικούς ρυθμούς και ευρωπαϊκή αρμονία. Ένα πραγματικό πολιτισμικό melting pot!
Η τζαζ ταξίδεψε με ατμόπλοια στον Μισισιπή, βγήκε στα clubs του Σικάγο και της Νέας Υόρκης, φόρεσε σμόκιν, πέρασε από το swing, το bebop, το cool jazz, και δεν σταμάτησε ποτέ να εξελίσσεται.
Μεγάλες μορφές όπως:
- Louis Armstrong (γνωστός και ως Satchmo, ο βασιλιάς της τρομπέτας),
- Ella Fitzgerald (η «πρώτη κυρία του τραγουδιού»),
- Duke Ellington, Miles Davis, John Coltrane και Billie Holiday
έδωσαν στην τζαζ σχήμα, ψυχή και παγκόσμια φήμη.
Και ναι, ήταν τόσο μπροστά που ακόμα και σήμερα οι δίσκοι τους ακούγονται σαν να γράφτηκαν χτες (ή αύριο).
🎩 Jazz facts που είναι πιο cool κι από κοντραμπάσο με γυαλιά ηλίου:
- Ο όρος “jazz” δεν είχε πάντα μουσική σημασία. Στην αρχή ήταν αργκό για… ζωντάνια και πάθος.
- Στην τζαζ δεν υπάρχουν λάθη – μόνο «εναλλακτικές μουσικές προτάσεις». Το λάθος γίνεται στυλ. Δηλαδή τζαζ είναι λίγο σαν να χορεύεις μόνος σου στο σαλόνι και να το θεωρείς τέχνη.
- Ο Miles Davis ήταν τόσο κουλ που κυκλοφορούσε με κόκκινα δερμάτινα παντελόνια, έπαιζε με την πλάτη στο κοινό και παρ’ όλα αυτά τον λάτρευαν όλοι.
- Το πιο επιτυχημένο τζαζ άλμπουμ όλων των εποχών είναι το “Kind of Blue” (1959). Πωλήσεις; Πάνω από 4 εκατομμύρια. Αυτοσχεδιασμοί; Όλοι.
- Η τζαζ επηρέασε σχεδόν τα πάντα: από τη ροκ μέχρι τη χιπ-χοπ και την ποπ. Αν ακούς μουσική σήμερα, μάλλον κάτι οφείλεις στην τζαζ – ακόμα κι αν δεν το ξέρεις.
- Ολόκληρη η Ιαπωνία έχει τεράστιο jazz κοινό, με χιλιάδες jazz cafes, δισκοθήκες και festivals. Ναι, καλά διάβασες!
🎶 Οπότε… γιατί να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ;
Γιατί η τζαζ είναι το soundtrack της ζωής όταν δεν έχεις πλάνο αλλά έχεις feeling.
Γιατί μας θυμίζει ότι η ελευθερία στην έκφραση είναι τέχνη.
Γιατί μερικές φορές, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να αυτοσχεδιάσεις – είτε στη μουσική, είτε στην κουζίνα, είτε στη ζωή.
Άρα, στις 30 Απριλίου, βάλε ένα ποτήρι κρασί, ή καφέ, ή νερό (αν είσαι πιο cool από όλους) και άκου. Όχι μόνο με τα αυτιά. Με όλο σου το είναι.
Υ.Γ. Αν έχεις σαξόφωνο, είναι η μέρα σου. Αν δεν έχεις… πάρε ένα ψεύτικο και κούνα το με στυλ. Η τζαζ δεν κρίνει.